آرتور سی. بروکز، استاد دانشگاه هاروارد و نویسنده پرفروش نیویورک تایمز است. آخرین کتاب او: «پرونده‌های خوشبختی: بینش‌هایی درباره کار و زندگی» (۲۰۲۵)
اگر هیچ‌وقت خسته نشوید، زندگی‌تان کمتر معنا خواهد داشت و افسردگی بیشتری خواهید داشت. اجازه دهید مزایای خسته شدن را برایتان توضیح دهم. خسته شدن یعنی ذهن شما به گونه‌ای فعال نیست و همین باعث می‌شود سیستم فکری شما به بخشی از مغزتان به نام «شبکه حالت پیش‌فرض» (Default Mode Network) منتقل شود. اسمش ممکن است پیچیده به نظر برسد، اما واقعاً ساده است.
شبکه حالت پیش‌فرض مجموعه‌ای از ساختارهای مغز شماست که وقتی هیچ کاری برای فکر کردن ندارید، فعال می‌شوند. مثلاً وقتی تلفنتان را جا گذاشته‌اید و جلوی چراغ قرمز ایستاده‌اید، این شبکه روشن می‌شود. و ما خوشمان نمی‌آید.
همکار من در دپارتمان روانشناسی دانشگاه هاروارد، دن گیلبرت، آزمایشی انجام داد که در آن افراد باید ۱۵ دقیقه در اتاقی بدون هیچ کاری بنشینند. تنها چیزی که در اتاق بود یک دکمه بود که با فشار دادن آن می‌توانستند یک شوک الکتریکی دردناک به خودشان بدهند. اکثر افراد ترجیح دادند به جای اینکه به هیچ چیزی فکر نکنند، خودشان را شوک دهند.
ما از خسته شدن خوشمان نمی‌آید. خسته شدن بد است. چرا؟ چون شبکه حالت پیش‌فرض باعث می‌شود به مسائلی فکر کنیم که کمی ناخوشایندند. وقتی ذهن شما هیچ کاری نمی‌کند، شروع می‌کند به فکر کردن به پرسش‌های بزرگ درباره معنا و هدف زندگی‌تان: «زندگی من چه معنایی دارد؟» این پرسش‌ها می‌توانند ناراحت‌کننده باشند، اما واقعاً مهم و مفید هستند.
یکی از دلایلی که امروز شاهد افزایش افسردگی و اضطراب در جامعه هستیم این است که مردم واقعاً معنای زندگی‌شان را نمی‌دانند، حتی کمتر از نسل‌های گذشته. داده‌ها نشان می‌دهند که ما حتی به دنبال آن هم نیستیم.
چرا دنبال نمی‌کنیم؟ چون راهی پیدا کرده‌ایم که خسته نشویم. تقریباً توانسته‌ایم شبکه حالت پیش‌فرض مغزمان را خاموش کنیم. چگونه؟ با همان چیزی که همیشه در جیب‌تان است: گوشی موبایل. حتی وقتی جلوی چراغ ایستاده‌اید و فقط ۱۵ ثانیه باید صبر کنید، گوشی‌تان را در می‌آورید.
چرا؟ چون شبکه حالت پیش‌فرض کمی ناراحت‌کننده است و شما را به سمت پرسش‌هایی می‌برد که حل آن‌ها برایتان سخت است. اگر هر بار کمی خسته می‌شوید گوشی‌تان را درآورید، پیدا کردن معنا برایتان سخت‌تر می‌شود و این می‌تواند باعث افسردگی، اضطراب و احساس پوچی شود—همه این‌ها در جامعه امروز به شدت افزایش یافته‌اند.
می‌دانم، شما نمی‌خواهید حوصلتان سر برود. اما باید این اتفاق بیفتد. بی حوصلگی را تمرین کنید. فردا صبح وقتی به باشگاه می‌روید، گوشی‌تان را همراه نبرید. می‌توانید بدون پادکست یا ویدیو تمرین کنید؟ فقط با خودتان باشید. قول می‌دهم که جالب‌ترین ایده‌هایتان در همین لحظات بدون وسایل دیجیتال شکل می‌گیرند.
این کار را حتی در مسیر رفت‌وآمد، بدون رادیو یا گوشی، امتحان کنید. سعی کنید دوره‌های بی حوصلگی ۱۵ دقیقه‌ای یا بیشتر را تمرین کنید و ببینید زندگی‌تان چگونه تغییر می‌کند.
نتیجه چیست؟ اول اینکه نسبت به چیزهای عادی زندگی‌تان کمتر خسته خواهید شد. اگر مهارت بی حوصلگی را تقویت کنید، از شغل‌تان، روابط‌تان و محیط اطرافتان کمتر خسته می‌شوید.
اما مهم‌تر از همه، شروع می‌کنید به پرداختن به بزرگ‌ترین پرسش‌های زندگی: هدف، معنا، هماهنگی و ذات وجودی .چه کسی می‌داند؟ شاید شادتر هم شوید.
من هم مثل همه انسان‌ها گرفتار همین مشکلات ذهنی هستم، پس چه می‌کنم؟ چند راهکار دارم:
• بعد از ساعت ۷ عصر از وسایل دیجیتال استفاده نمی‌کنم.
• با گوشی نمی‌خوابم.
• هنگام صرف غذا در خانواده، هیچ دستگاهی نداریم.
• دوره‌های پاک‌سازی شبکه‌های اجتماعی دارم، یعنی مدتی طولانی از دستگاه‌ها استفاده نمی‌کنم.
ابتدا مقاومت وجود دارد، مثل جیغ کودکان در سرم، اما بعد آرام می‌شوم و احساس بهتری دارم. این پروتکل‌ها واقعاً مفیدند و برای همه توصیه می کنم:
• با گوشی نخوابید
• هنگام غذا گوشی استفاده نکنید
• پاک‌سازی منظم از شبکه‌های اجتماعی داشته باشید
نگران از دست دادن چیزی نباشید؛ می‌توانید گوشی‌تان روشن باشد و فقط در مواقع اضطراری به شماره‌های خاص پاسخ دهید. اما خبرهای توییتر یا اخبار معمولی اضطراری نیستند؛
زندگی شما نباید حول این دستگاه‌ها بچرخد. پس تلفن‌ها را کنار بگذارید، شما و من هر دو به معنای بیشتری در زندگی‌مان نیاز داریم.
منبع : Harvard Business Review
ترجمه توسط سایت نکته نگاران پارسی